Wat is een HEPA-filter en wat zijn de voordelen?

Tijdens de coronapandemie is HEPA een modewoord geworden, maar het begrijpen van wat een HEPA-filter is en hoe het werkt, is essentieel bij het kiezen van de juiste stofzuiger of luchtreiniger. Dyson-ingenieur Ben Lowson legt uit dat HEPA staat voor High Efficiency Particulate Air en dat het een strenge norm is voor luchtfilters die 99,97% van de deeltjes tot 0,3 micron kan vangen. Dyson's HEPA-filters voldoen aan deze norm en zijn ontworpen om de lucht effectief te zuiveren door middel van impact, onderschepping en diffusie, terwijl hun productgamma ook innovatieve functies bevat zoals volledig afgedichte filtratiesystemen en aanvullende filtratiemethoden zoals actieve koolstoffilters en selectieve katalytische reductie, waardoor ze een totale oplossing bieden voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in huis.

HEPA (High Efficiency Particulate Air) is een efficiëntienorm voor luchtfilters – een certificering voor de prestaties van een filter. HEPA wordt gedefinieerd als een filter dat 99,97 % van de deeltjes tot 0,3 micron afvangt en wordt getest met een norm van een organisatie genaamd IEST. Een andere organisatie, genaamd ISO, definieert HEPA als filters die ten minste 99,95 % afvangen van de MPPS (‘most penetrating particle size’), de deeltjes die het lastigst af te vangen zijn. HEPA-filters van Dyson doorstaan deze beide tests, dus de gebruikers kunnen vertrouwen op prestaties van HEPA-niveau. Filters die niet aan deze strenge testnormen voldoen, slagen er minder goed in potentieel schadelijke deeltjes uit de omgeving te verwijderen.

Van stofmijten en allergenen tot pollen en bacteriën, verontreinigende deeltjes kunnen overal in huis aanwezig zijn. Fijnstof is een term die wordt gebruikt voor een mengeling van vaste deeltjes en druppeltjes in de lucht. Sommige deeltjes, zoals stof, zijn groot genoeg om ze met het blote oog te kunnen zien, maar veel zijn zo klein dat ze alleen door een microscoop te zien zijn.

Wat is EPA?

EPA, afkorting voor Environmental Protection Agency, is een federale overheidsinstantie in de Verenigde Staten die verantwoordelijk is voor het handhaven van milieubeschermingswetten en -regels. De EPA speelt een cruciale rol bij het reguleren van lucht- en waterkwaliteit, het beheren van chemische stoffen en het beschermen van ecosystemen en biodiversiteit. Hun werk omvat het vaststellen van normen en richtlijnen om de gezondheid van mens en milieu te beschermen tegen verontreinigende stoffen en andere schadelijke invloeden.

Wat is een EPA-filter?

EPA-filters, aan de andere kant, zijn niet hetzelfde als HEPA-filters. EPA-filters verwijzen meestal naar filters die voldoen aan bepaalde normen en richtlijnen die zijn vastgesteld door de EPA om verontreinigende stoffen uit de lucht te verwijderen. Deze filters kunnen verschillende types en efficiëntieniveaus hebben, afhankelijk van hun ontwerp en toepassing.

EPA-filters worden vaak gebruikt in luchtreinigers, ventilatiesystemen en industriële processen om de luchtkwaliteit te verbeteren door deeltjes, allergenen, chemicaliën en andere verontreinigende stoffen uit de lucht te filteren. Ze kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt in HVAC-systemen om de lucht in gebouwen te zuiveren of in stofzuigers om allergenen en fijnstof op te vangen tijdens het schoonmaken.

Wat is het verschil tussen EPA en HEPA?

Hoewel zowel HEPA- als EPA-filters worden gebruikt om de luchtkwaliteit te verbeteren, zijn er verschillen tussen beide. HEPA-filters zijn specifiek ontworpen om kleine deeltjes, zoals allergenen, bacteriën en fijnstof, uit de lucht te filteren met een zeer hoge efficiëntie, zoals beschreven in het artikel. Aan de andere kant verwijst EPA naar een regulerende instantie en naar filters die voldoen aan bepaalde normen en richtlijnen voor luchtkwaliteit, maar deze zijn niet per se hetzelfde als HEPA-filters.

In essentie bieden HEPA-filters een hoog niveau van filtratie-efficiëntie voor kleine deeltjes, terwijl EPA-normen en -richtlijnen een breder scala aan milieukwesties bestrijken, inclusief luchtkwaliteit, waterkwaliteit, chemische stoffen en natuurbehoud.

Een luchtreiniger, of luchtfilter, is een apparaat dat de luchtkwaliteit in een ruimte verbetert door verontreinigende stoffen en deeltjes uit de lucht te verwijderen. Maar wat doet een luchtreiniger precies, en hoe werkt het?

Wat doet een luchtreiniger? Een luchtreiniger werkt door de lucht in een ruimte te zuiveren van verschillende verontreinigende stoffen, waaronder stofdeeltjes, allergenen, pollen, bacteriën en zelfs vluchtige organische stoffen (VOS) en gassen zoals formaldehyde. Dit wordt gedaan met behulp van een combinatie van filters een essentieel onderdeel van veel luchtreinigers. Het HEPA-filter is ontworpen om kleine deeltjes uit de lucht te vangen, inclusief microscopisch kleine deeltjes die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Een HEPA-filter werkt door de lucht te laten passeren door een mat van willekeurig gerangschikte strengen van PTFE- of glasvezelmateriaal. De deeltjes in de lucht worden op drie manieren gevangen: door impact, onderschepping en diffusie.

Grote deeltjes worden gevangen door de netachtige structuur van de filtervezels of blijven direct aan een vezel plakken (impact). Kleinere deeltjes proberen de luchtstroom te volgen en worden daarbij klem gezet in of blijven haken aan het filter (onderschepping). Hele gladde deeltjes kunnen zich in willekeurige richtingen bewegen in de luchtstroom en raken daarbij de filtervezels, waardoor ze uit de luchtstroom worden verwijderd (diffusie).

Een luchtfilter, zoals een HEPA-filter in een luchtreiniger, heeft als taak om verontreinigende stoffen uit de lucht te verwijderen. Dit omvat niet alleen deeltjes zoals stof, pollen en allergenen, maar ook schadelijke gassen en vluchtige organische stoffen. Door de lucht te filteren en te zuiveren, draagt een luchtfilter bij aan een gezondere en schonere binnenluchtkwaliteit. Dus, wat doet een luchtfilter? Het filtert de lucht door verschillende verontreinigende stoffen op te vangen en te verwijderen, waardoor de lucht die we inademen frisser en gezonder wordt.

Klassen van HEPA-filters verwijzen naar de efficiëntie waarmee deeltjes worden afgevangen: een hogere klasse betekent een hogere efficiëntie. Voor optimale prestaties in een huis moet een filter de juiste balans hebben tussen effectiviteit en stroomsnelheid – hoe goed het deeltjes filtert versus hoe snel dit gaat. Filters uit hogere klassen kunnen de weerstand verhogen van de lucht die door de machine gaat en de luchtstroom beter verspreiden en mengen. Dyson luchtreinigers halen klasse H13 volgens de ISO-norm. Die klasse is ideaal om potentieel schadelijke deeltjes te verwijderen en tegelijk de lucht over de ruimte te verspreiden. 

Een afgesloten filtratiesysteem zorgt ervoor dat de lucht die een luchtreiniger verlaat, in de echte wereld aan de HEPA-norm voldoet. Een filter kan namelijk wel een HEPA-certificering behalen in een filtertest, maar als het vervolgens niet goed in de machine wordt bevestigd, kan vieze lucht mogelijk alsnog langs het filter en wordt deze weer de kamer in geblazen. Zelfs een minuscuul lek in een filter of bevestiging kan de deeltjesfiltratie op HEPA-niveau tenietdoen. In het nieuwste Purifier Formaldehyde assortiment van Dyson voldoen niet alleen de filters aan de HEPA H13-norm, maar de hele machine. Dit is gelukt door alle potentiële lekpunten in de machine waardoor vieze lucht in de luchtstroom terecht zou kunnen komen, af te dichten.

Je denkt bij verontreinigende deeltjes misschien het eerst aan virussen en bacteriën, maar ook gasverontreiniging zoals VOS (vluchtige organische stoffen) en NO₂ kan binnenkomen via open deuren en ramen of ontstaan door dagelijkse activiteiten als koken en schoonmaken. Een actief koolstoffilter absorbeert veel verontreinigende gassen uit de lucht. 

Formaldehyde is een stof in de gasfase die door deeltjesfilters heen kan en die kan vrijkomen uit meubels van geperst hout, tapijt en verf. Naast een HEPA H13-filter en een koolstoffilter is het nieuwe Purifier Formaldehyde assortiment van Dyson ook voorzien van een filter voor selectieve katalytische reductie. Dat filter gebruikt het mineraal Cryptomelaan om voortdurend formaldehyde te vernietigen op moleculair niveau, gedurende de hele levensduur van de machine, zodat het nooit vervangen hoeft te worden.