Met de kerstperiode in aantocht spenderen veel mensen meer tijd aan koken voor grotere groepen tijdens de feestdagen. Maar wat zijn de effecten van koken op de luchtkwaliteit binnenshuis?
-
Van keukenapparatuur en verschillende kooktechnieken, tot de gerechten die we bereiden en de (onaangename) geuren die uit de keuken komen: deze ruimte kan een bron van binnenluchtvervuiling worden. Of je nu een heerlijke kalkoen voor je familie of vrienden bereidt of met z'n allen gaat gourmetten; tijdens het bereiden worden verschillende verontreinigende stoffen in de lucht vrijgegeven.
"De dagen worden steeds kouder en mensen brengen steeds meer tijd binnenshuis door. Het is dus belangrijk om te weten welke bronnen van vervuiling zich in ons huis bevinden en hoe we met dit probleem kunnen omgaan," zegt Mark Heard, een ingenieur bij Dyson, eraan toevoegend: "Keukenapparatuur, kooktechnieken en het gebruikte voedsel kunnen allemaal invloed hebben op de luchtkwaliteit."
De concentratie van ultrafijne deeltjes in de keuken is vaak 10 tot 40 keer hoger na het koken[1]. In Hong Kong wordt bijvoorbeeld geschat dat koken verantwoordelijk is voor 62% van de totale PM2,5-vervuiling in huishoudens[2].
Keukenapparatuur: koken, verontreiniging of onaangename geuren
-
Het verbrandingsproces geeft ultrafijne deeltjes vrij, waaronder oliedruppels, kookdamp, ingrediënten en gecondenseerde organische verbindingen[3] . Studies hebben aangetoond dat de niveaus van stikstofdioxide (NO2) systematisch hoger zijn in huishoudens waar gasfornuizen worden gebruikt in plaats van elektrische kookplaten. Ook is geconstateerd dat de waarden hoger zijn wanneer het kookproces over een langere periode wordt uitgerekt. Hoewel elektrische kookplaten minder luchtvervuiling produceren dan gasfornuizen, kunnen er nog steeds fijne stofdeeltjes worden uitgestoten door de gebruikte apparaten.
Volgens een onderzoek uit 2001 van de California Air Resources Board dragen ovens ook bij aan luchtvervuiling, vooral zelfreinigende ovens. De verbranding van voedselafval kan potentieel schadelijke concentraties fijne deeltjes, NO2, koolmonoxide en formaldehyde in de lucht vrijgeven.
Luchtvervuiling kan verminderd worden door ervoor te zorgen dat huishoudelijke apparaten zoals ovens en kookplaten volledig geventileerd, correct geïnstalleerd, gebruikt en onderhouden worden. Het openen van ramen tijdens het koken, mits de buitenlucht schoon genoeg is, of het gebruik van een luchtreiniger kan ook helpen bij het filteren van verontreinigende stoffen.
Kookmethodes in de keuken: welke invloed hebben ze?
-
-
Hoe voedsel wordt bereid, kan van invloed zijn op de luchtvervuiling in de keuken, evenals op onaangename geuren. Koken met olie, zoals braden en frituren, is over het algemeen schadelijker voor het milieu omdat het meer fijne deeltjes produceert. In dit geval wordt aanbevolen om te kiezen voor kooktechnieken met water, zoals koken of stomen.
De geuren van gefrituurd voedsel, zoals gegrilde steaks of geroosterd brood, kunnen zeer verleidelijk zijn. Echter, de verbindingen die tijdens het koken worden vrijgegeven en deze geuren genereren, vervuilen de kwaliteit van de binnenlucht.
Een onderzoek uitgevoerd in Parijs met de Dyson-luchtkwaliteitsmonitor heeft aangetoond dat de blootstelling aan PM2,5-concentraties tijdens de maaltijden toeneemt als gevolg van het verbrandingsproces. Simpele maatregelen, zoals koken met water of het verminderen van bepaalde zeer vervuilende kookmethodes, kunnen bijdragen aan het minimaliseren van de impact op de luchtkwaliteit.
Soorten voedsel
-
Het type voedsel en de kooktemperatuur hebben ook invloed op de hoeveelheid vervuiling die in de lucht wordt uitgestoten. Bij hogere temperaturen zijn hogere emissies waargenomen, en het is aangetoond dat voedingsmiddelen met een hoog vetgehalte meer verontreinigende stoffen afgeven[4].
Het type olie dat wordt gebruikt voor het koken kan de mate van verontreiniging beïnvloeden. Over het algemeen produceren oliën met een hoger rookpunt minder fijne deeltjes. Onderzoeken tonen aan dat olijfolie een van de grootste boosdoeners is en de hoogste concentratie fijne deeltjes vrijgeeft[5].
"Het begrijpen van luchtvervuiling binnenshuis is de eerste stap om mensen in staat te stellen weloverwogen keuzes te maken in de keuken om de blootstelling aan luchtvervuiling te verminderen. Simpele veranderingen in de dagelijkse routine, zoals het type en de hoeveelheid olie die je gebruikt om te koken, kunnen een positieve invloed hebben in de keuken," zegt Joe Croan, chef-kok bij Dyson (opgeleid door Marco Pierre White, Michelin-sterrenchef).
[1] Wan, député, Wu, CL. Sze To, GN, Chuan, TC, Chao C.YH, 2011. Ultrafine particles and PM2.5 generated from cooking in homes. Atmospheric Environment 42(40)9018-9040.
[2] Chao, CY Cheng, CE. 2020. Source apportionment of indoor PM2.5 and PM10 in homes. Indoor and Built Environment 11, 27-37.
[3] Dyson Air Quality 101 (à usage interne uniquement).
[4] Chao, CY Cheng, CE. 2020. Source apportionment of indoor PM2.5 and PM10 in homes. Indoor and Built Environment 11, 27-37.
[5] Abdullahi KL, Delgado-Saborit JM, Harrison RM (2013). Emissions and indoor concentrations of particulate matter and its specific chemical components from cooking: A review. Atmospheric Environment, 71: 260–294.
